Cuộc Cách Mạng Ethiopia 1974: Tiếp Đá Lãnh Thống Giáo Hội - Chuyển Biến Sang Chủ Nghĩa Xã Hội

Cuộc Cách Mạng Ethiopia 1974: Tiếp Đá Lãnh Thống Giáo Hội - Chuyển Biến Sang Chủ Nghĩa Xã Hội

Ethiopia, một quốc gia cổ đại ở sườn đông châu Phi với lịch sử phong phú và văn hóa độc đáo, đã trải qua nhiều biến động trong thế kỷ 20. Một trong những sự kiện quan trọng nhất định hình đất nước này là cuộc cách mạng năm 1974, được khởi xướng bởi quân đội Ethiopia do Đại tá Mengistu Haile Mariam lãnh đạo. Cuộc cách mạng lật đổ chế độ quân chủ đã tồn tại hơn một thế kỷ, chấm dứt triều đại của Hoàng đế Haile Selassie I và mở ra một chương mới trong lịch sử Ethiopia với hệ tư tưởng cộng sản.

Nguyên nhân dẫn đến cuộc cách mạng:

Cuộc cách mạng năm 1974 là kết quả của sự tích tụ nhiều yếu tố xã hội, kinh tế và chính trị.

  • Bất bình đẳng xã hội: Xã hội Ethiopia thời kỳ đó bị chia rẽ sâu sắc giữa tầng lớp quý tộc và nông dân nghèo khổ. Nông dân chiếm đa số dân số nhưng lại chịu áp bức nặng nề từ chế độ phong kiến và các địa chủ giàu có. Họ phải trả thuế cao, lao động cưỡng bức và thiếu quyền lợi cơ bản.

  • Sự suy thoái kinh tế: Từ thập niên 1960, nền kinh tế Ethiopia gặp nhiều khó khăn như hạn hán, đói kém, lạm phát và thất nghiệp. Chính phủ của Hoàng đế Selassie I không có khả năng giải quyết hiệu quả những vấn đề này, dẫn đến sự bất mãn ngày càng lớn trong quần chúng.

  • Sự bất mãn với chế độ quân chủ: Chế độ quân chủ đã lỗi thời và không đáp ứng được nhu cầu của xã hội hiện đại. Hoàng đế Selassie I được coi là một vị vua chuyên quyền và xa cách với nhân dân. Ông cũng bị chỉ trích vì tham nhũng và nepotism.

Diễn biến của cuộc cách mạng:

Ngày 12 tháng 9 năm 1974, quân đội Ethiopia tiến hành đảo chính lật đổ Hoàng đế Selassie I. Cuộc đảo chính diễn ra một cách khá suôn sẻ, không có nhiều đổ máu. Sau khi lên nắm quyền, Derg (Hội đồng Quân sự lâm thời) đã thiết lập một chế độ độc tài quân sự.

Ban đầu, Derg được ủng hộ bởi phần lớn dân chúng vì hứa hẹn cải thiện đời sống và thực hiện các chính sách tiến bộ như:

  • Cải cách ruộng đất: Derg tịch thu đất đai của giới quý tộc và địa chủ để phân phối cho nông dân nghèo.

  • Quốc hữu hóa: Nhà nước tiếp quản nhiều xí nghiệp và công ty tư nhân, nhằm kiểm soát nền kinh tế và xóa bỏ sự bất bình đẳng kinh tế.

  • Cải cách giáo dục: Derg mở rộng cơ hội giáo dục cho mọi tầng lớp xã hội, đặc biệt là người nghèo và phụ nữ.

Tuy nhiên, theo thời gian, chế độ Derg trở nên chuyên quyền và tàn bạo hơn. Derg đàn áp bất kỳ cuộc nổi dậy nào chống lại chính phủ, bao gồm cả các phong trào yêu cầu dân chủ.

Hậu quả của cuộc cách mạng:

Cuộc cách mạng năm 1974 có những tác động sâu sắc đến lịch sử Ethiopia:

  • Sự sụp đổ của chế độ quân chủ: Ethiopia chuyển từ một quốc gia quân chủ sang một nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa.

  • Cải cách kinh tế và xã hội: Những cải cách về ruộng đất, giáo dục và y tế đã mang lại lợi ích cho một bộ phận dân cư, đặc biệt là nông dân nghèo.

  • Nội chiến và nạn đói: Chế độ Derg tàn bạo đã dẫn đến cuộc nội chiến kéo dài nhiều năm với các phong trào ly khai như Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF) và Mặt trận Dân chủ Ethiopia (EDF). Cuộc nội chiến và chính sách kinh tế không hiệu quả đã đẩy đất nước vào tình trạng đói kém trầm trọng trong thập niên 1980.

  • Sự sụp đổ của chế độ Derg: Năm 1991, Derg bị lật đổ bởi Mặt trận Giải phóng Nhân dân Tigray (TPLF). Ethiopia bước sang một kỷ nguyên mới với một chính phủ do TPLF lãnh đạo và hệ thống liên bang được thiết lập.

Kết luận:

Cuộc cách mạng năm 1974 là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Ethiopia, đã chấm dứt chế độ quân chủ và mở ra một chương mới cho đất nước này. Tuy nhiên, cuộc cách mạng cũng mang lại những hậu quả tiêu cực như nội chiến, đói kém và đàn áp chính trị. Cuộc cách mạng Ethiopia năm 1974 là một ví dụ về sự phức tạp của quá trình thay đổi xã hội và chính trị, nơi mà những ý định tốt đẹp ban đầu có thể dẫn đến kết cục không mong muốn.

Bảng tóm tắt các điểm chính:

Danh mục Mô tả
Nguyên nhân Bất bình đẳng xã hội, suy thoái kinh tế, bất mãn với chế độ quân chủ
Diễn biến Quân đội đảo chính lật đổ Hoàng đế Selassie I năm 1974. Derg (Hội đồng Quân sự lâm thời) thiết lập chế độ độc tài quân sự.

| Hậu quả | Sụp đổ chế độ quân chủ, cải cách kinh tế và xã hội, nội chiến và nạn đói, sụp đổ chế độ Derg năm 1991 |